Ode aan schaatsers van weleer

29 januari 2024

Op het afscheid van mijn tante Riet, de overleden echtgenote van mijn oom Siem, liep ik op een gegeven moment naast meneer Reinier Paping. En ik dacht: het is er misschien niet de juiste gelegenheid voor, maar ik ga het hem toch vragen.
Dus ik zei tegen meneer Paping: ‘Meneer Paping, het is er wellicht niet de juiste gelegenheid voor, maar ik ga het u toch vragen. Ik ben een nicht van ome Siem (Hopman, redactie) en het gonst al jaaaaaaren in de familie dat ome Siem de Elfstedentocht had kunnen winnen. Maar er was iets met zijn veters, waren die nou echt bevroren? En dat maakte het klunen lastiger ofzo?…. Hoe zat dat nou? Wat weet u daar van? Want ja, al die Hopmannen, met al die wilde stoere verhalen, die maken de dingen groter dan dat ze zijn en fantaseren de helft erbij.’

Meneer Paping was even stil en toen sprak de Hel-van-‘63-Held de legendarische woorden: ‘Als jouw oom zijn schaatsveters wél ingesmeerd had met vaseline, dan had ik niet de boeken ingegaan als winnaar van die Tocht…..Maar ja, het is een Hopman hé, dus stronteigenwijs, ik had het hem nog zo gezegd’.

De rest is geschiedenis, oom Siem kwam als 19e over de finishlijn bij de wedstrijdrijders. Zijn zus Jeanne, mijn moeder, had ook een prima slag die haar naar een 7e plek bracht op het NK, begin jaren 60... Mijn neef Emiel, helaas niet meer onder ons, won de ene na de andere schaatsmarathon en schitterde op enkele EK’s begin jaren 80.

U zult dus wel begrijpen dat mijn hart sneller gaat kloppen met de winterse temperaturen van onlangs. Toen wij enkele jaren geleden met mijn gezin in de winter naar Ottawa vlogen, las ik dat je ergens in die stad op natuurijs kon schaatsen. Dus de Vikings en de Zandstraatjes, voor de jonge jeugd, in de koffer, op naar het Rideau Canal! Daar wordt elke winter een bijna acht kilometer lange schaatsbaan glad-ge-zambonied. Koek en zopie is voorhanden, schaatsverhuur ook en kleedkamers, het is er allemaal. En ALS de baan open is, dan mag je er de hele dag en nacht op, 24/7. Met de nadruk op ALS. U voelt ‘m wellicht al aankomen: toen wij er vol verwachting aankwamen was de baan dicht. Daar sta je dan met je schaatsijzers onder je armen beteuterd te kijken naar een prachtige schaatsbaan. Hoezo dicht? Nou… het ijs bleek maar 18 centimeter dik. Hoezo maar 18 centimeter? Dat is potverdorie drie centimeter boven de Elfstedennorm!
Maar we zijn in Noord Amerika, dus ‘safety first’, daar is 30 centimeter de Ottawa-norm!

Dus schaatsen terug de koffer in, ter troost een lekkere Beavertail gegeten op de ByWard-Market, veel over de First Nations geleerd in het indrukwekkende Museum of Civilization. Al die totempalen! IJshockey wedstrijd bijgewoond, bezoekje aan Parliament en als absoluut hoogtepunt, maar dieptepunt in de wereldgeschiedenis soort van, een leerzaam bezoek aan de Diefenbunker: Canada’s Cold War Museum. Destijds gebouwd om Prime Minister Diefenbaker en zijn gevolg te laten schuilen ten tijde van nucleaire dreiging. Vier verdiepingen onder de grond ga je terug in de tijd. Kantine, warcrisis-room, kluis met 25 centimeter dikke deur, bijna zo dik dus als de OttawaRideauCanal-ijsvloer norm.

Nou vraag ik me toch af: met al die Nederlanders in Canada snap ik niet dat ‘ze’ er nooit een alternatieve Elfstedentocht georganiseerd hebben. Met een beetje fantasie tel ik ze zo: Tadoussac, Quebec, Trois-Rivieres, Montreal, voor de extra kilometers en een Beavertail (smakelijke suikerbom) een op-en-neertje Ottawa, dan moeten we er nog een soort bruggetje van Bartlehiem erbij bedenken, Cornwall, Brockville, Kingston, Toronto. En als je daar niet voor 22.00 uur bent mag je niet door naar het schattige Niagara-on-the-lake, om te finishen onder de bevroren Niagara Falls die voor de gelegenheid verlicht is met de Friese vlag.

Heb ik er dan elf?? Ligt er 30 centimeter? In dat geval : Hogerop!!!
En voor de niet schaatsers onder ons: dat is een term die op de ijsbaan vaak geroepen wordt en betekent eigenlijk dat je aan de kant moet. En rap wat!
Maarja…ik ben een halve Hopman, dus af en toe sla ik aan het fantaseren. Over de Tocht der Tochten bijvoorbeeld.